Bory Dolnośląskie to jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce, obejmujący około 165 tysięcy hektarów. Położony w zachodniej części kraju, na terenie województw dolnośląskiego i lubuskiego, zachwyca rozległymi lasami sosnowymi i bogatą bioróżnorodnością. Występują tu rzadkie gatunki zwierząt, m.in. żurawie, bociany czarne oraz wilki. Proponowana trasa rowerowa prowadzi przez malownicze tereny Gminy Węgliniec, położonej w sercu Borów Dolnośląskich. Trasa liczy około 25,5 km i jest łatwa do pokonania – przebiega głównie drogami szutrowymi i asfaltowymi, co sprawia, że jest odpowiednia zarówno dla początkujących, jak i bardziej doświadczonych rowerzystów.

Początek trasy – Węgliniec
Naszą wyprawę rowerową rozpoczynamy przy dworcu PKP w Węglińcu. Zanim wyruszymy w kierunku lasów, warto odwiedzić centrum miasta. Jedną z ciekawszych atrakcji jest parowóz TKh-2942, będący pomnikiem techniki kolejowej – upamiętnia on istotną rolę kolejnictwa w rozwoju regionu. Kolejnym wartym uwagi miejscem jest Muzeum Kresów Wschodnich, mieszczące się w wagonach towarowych, będących repliką tych, którymi po II wojnie światowej przybywali tu repatrianci. W muzeum zgromadzono pamiątki przywiezione z dawnych Kresów.

Przez lasy Borów Dolnośląskich
Opuszczając Węgliniec, wjeżdżamy w rozległe lasy Borów Dolnośląskich. Na trasie mijamy liczne akweny wodne oraz torfowiska, będące ostoją dzikiej przyrody. W kilku miejscach znajdziemy przygotowaną infrastrukturę turystyczną, np. ostoję turystyczną "Asuan", gdzie można odpocząć na ławkach, schronić się pod wiatą lub rozpalić ognisko w wyznaczonym miejscu. Przemierzając ten teren, można natknąć się na pozostałości dawnych zakładów przemysłowych, takich jak kopalnie węgla brunatnego, elektrociepłownie czy kopalnie kruszyw. Wiele z nich było połączonych siecią kolei wąskotorowej. Choć dziś obiekty te są nieczynne, wciąż można zobaczyć dawne szyby, budynki techniczne i wyrobiska zalane wodą, które przyciągają miłośników historii oraz eksploratorów.

Bielawa Dolna – park przygody i kultury
Ciekawym punktem na trasie jest Kulturinsel, park przygody i kultury, którego główne centrum znajduje się po stronie niemieckiej. Wraz z rozwojem obiektu część atrakcji rozciągnęła się na stronę polską. Niekoniecznie warto przekroczyć granicę, korzystając z oryginalnej kładki turystycznej nad Nysą Łużycką, przy której na środku rzeki zacumowano kawiarnię. Możemy to zrobić ale zachęcamy do kontynuowania trasy po stronie polskiej. Co ciekawe, niektóre elementy infrastruktury parku wykonano z materiałów pozyskanych podczas rekultywacji dawnych kopalni węgla brunatnego w Niemczech, np. fragmenty taśmociągów posłużyły do budowy dachów i konstrukcji dla dzieci.

Pieńsk – miasto hutników
Kolejnym przystankiem na trasie jest Pieńsk, miasto o bogatej historii hutniczej. Od XIX wieku działały tu liczne huty szkła i żelaza, czyniąc z Pieńska jeden z największych ośrodków przemysłowych Dolnego Śląska. Dziś można zobaczyć dawne budynki przemysłowe i inne obiekty nawiązujące do jego świetności. Warto przespacerować się deptakiem, który niegdyś stanowił główną arterię tego tętniącego życiem miasta.

Odpoczynek w Żarkach Średnich
Podążając na południe, omijamy główną drogę Pieńsk – Zgorzelec, korzystając z lokalnych dróg. Docieramy do Żarek Średnich, gdzie w Żareckim Gaju można odpocząć na leżakach lub miejscach piknikowych. Na miejscu znajduje się także punkt gastronomiczny, plac zabaw dla dzieci i elementy edukacyjne.

Finał trasy – Zgorzelec
Końcówka trasy prowadzi przez Jędrzychowice, a następnie ścieżką rowerową docieramy do Zgorzelca, w okolice mostu Staromiejskiego. To doskonałe miejsce, by zakończyć wycieczkę, delektując się urokami nadgranicznego miasta.

---

Infrastruktura turystyczna dla rowerzystów zlokalizowana na trasie:

Węgliniec
- przy dworcu PKP znajduje się punkt obsługi i naprawy rowerów oraz myjka, umożliwiająca przygotowanie sprzętu przed wyruszeniem w trasę.

Stary Węgliniec
- nad stawem Tartacznym zlokalizowana jest wiata turystyczna, zapewniająca schronienie przed słońcem i deszczem.

Bielawa Dolna
- jedną z głównych atrakcji jest pływający most pontonowy, łączący polskie i niemieckie szlaki piesze oraz rowerowe. Obok mostu znajduje się kawiarnia "Na Nysie" oraz plaża kąpielowa ze stołami piknikowymi.

Żarki Średnie
- w "Żareckim Gaju" można bezpiecznie zaparkować rower, odpocząć w cieniu i skorzystać z punktu gastronomicznego oraz placu zabaw.

1.Dworzec kolejowy w Węglińcu

Dworzec PKP w Węglińcu to jeden z najbardziej charakterystycznych obiektów kolejowych Dolnego Śląska. Zaprojektowany w stylu nawiązującym do średniowiecznego zamku obronnego, wyróżnia się dwiema symetrycznymi wieżami, z których każda mierzy 18,6 metra. Ten imponujący budynek nie tylko zachwyca architekturą, ale także pełnił i wciąż pełni ważną funkcję w historii kolejnictwa regionu. Budowę stacji rozpoczęto w 1843 roku, z inicjatywy spółki Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej, która już trzy lata później doprowadziła do otwarcia połączenia z Legnicą i Berlinem. Wybór lokalizacji – wówczas niewielkiej osady położonej na skraju Puszczy Zgorzeleckiej – był strategicznym kompromisem, umożliwiającym efektywne skomunikowanie Górnego Śląska i Wrocławia z Berlinem na północy oraz Dreznem na południu. Dynamiczny rozwój sieci kolejowej doprowadził w latach 1864–1865 do budowy nowego dworca, w bezpośrednim sąsiedztwie starszego obiektu. Nowa konstrukcja została zaprojektowana z myślą o obsłudze pociągów cesarskich, co świadczy o prestiżu stacji w tamtym czasie. Wraz z rozwojem kolei Węgliniec stał się ważnym punktem logistycznym – działała tu potężna ekspedycja pocztowa i bagażowa, a przez stację przejeżdżały pociągi najwyższej kategorii. Szczególne znaczenie miało także otwarcie połączenia z Lubaniem, które stanowiło pierwszą odnogę tzw. Śląskiej Kolei Górskiej. Trasa ta stała się silnym impulsem gospodarczym dla całych Sudetów, wpływając na rozwój przemysłu, handlu i turystyki. Przez ostatnie dekady budynek dworca systematycznie niszczał Na szczęście w latach 2020–2022 dworzec kolejowy w Węglińcu przeszedł kompleksową modernizację Dzięki temu dziś możemy podziwiać jego piękno i okazałość.

2.Parowóz TKh-2942

Jedną z ciekawszych atrakcji technicznych Węglińca jest zabytkowy parowóz TKh-2942 – przemysłowy tendrzak typu T3A (znany również jako Ferrum 47), będący cennym świadectwem epoki kolei parowej. Lokomotywa została wyprodukowana w 1952 roku w Fabryce Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego w Chrzanowie i przez ponad ćwierć wieku służyła w Kopalni Węgla Brunatnego Turów, gdzie była eksploatowana do maja 1978 roku. Po wycofaniu z eksploatacji w 1990 roku parowóz trafił do Węglińca, gdzie w 1993 roku został poddany gruntownej renowacji. Dziś, jako pomnik techniki, przypomina o przemysłowym dziedzictwie regionu i roli kolejnictwa w jego rozwoju. Obok parowozu znajduje się również dwuwózkowy, ręczny żuraw techniczny – kolejny unikalny eksponat, który dopełnia obraz kolejowej historii miasta.

3.Muzeum Kresów Wschodnich

Na terenie parku miejskiego w Węglińcu znajduje się wyjątkowe miejsce pamięci – Muzeum Kresów Wschodnich, zlokalizowane w dwóch historycznych wagonach towarowych. To niecodzienne muzeum powstało z inicjatywy pana Alfreda Janickiego, który zgromadził w nim liczne pamiątki należące do repatriantów przybyłych po II wojnie światowej z dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej – często właśnie w takich samych wagonach. Ekspozycja stanowi poruszające świadectwo losów tysięcy rodzin zmuszonych do opuszczenia swoich domów. Wśród najcenniejszych obiektów znajduje się imponująca, 1,5-metrowa figura Matki Boskiej Niepokalanej, pochodząca z kościoła w Buczaczu – miejscowości dziś leżącej na terenie Ukrainy. Wnętrze drugiego wagonu przekształcono w przestrzeń ekspozycyjną, w której prezentowane są dokumenty, zdjęcia oraz wystawy tematyczne, m.in.: „Lwów w Starej Fotografii”, „Kamieniec Podolski”, „Słobódka Janowska”, „Historia Wielkiego Bałakania”. Muzeum Kresów Wschodnich to nie tylko zbiór eksponatów, ale przede wszystkim miejsce refleksji nad historią przesiedleń i utraconych ojczyzn. Zwiedzanie możliwe jest po wcześniejszym uzgodnieniu, co nadaje tej wizycie kameralny i autentyczny charakter.

4.Stawy Węglinieckie

Stawy Węglinieckie, takie jak Staw Urocze Dolne, Średnie i Górne, znajdują się w lesie Borów Dolnośląskich niedaleko Węglińca. Otoczone są dębami i torfowiskami, tworząc malowniczą trasę turystyczną z bogatymi walorami przyrodniczymi. To idealne miejsce na wypoczynek i kontakt z naturą.

5.Drewniana wieża widokowa

Drewniana wieża widokowa przy Stawie Wolno Stary to doskonały punkt obserwacyjny, gdzie można podziwiać okoliczną przyrodę. Znajduje się przy szlaku rowerowym, w pobliżu turystycznego schronu Asuan, i stanowi dobre miejsce na odpoczynek dla turystów.

6.Zlikwidowane kopalnie Rygle

W ich okolicach wytyczono interesujące szlaki rowerowe, prowadzące do starych wyrobisk kopalnianych. Po przejechaniu przez tereny dawnej eksploatacji można wkroczyć w gęsty las bukowy, gdzie drzewa sięgają nawet 30 metrów wysokości. To miejsce stanowi wyjątkową atrakcję dla miłośników historii i przyrody.

7.Staw Krusza

Staw Krusza to niezwykle wartościowy przyrodniczo fragment torfowisk, gdzie można spotkać rzadkie gatunki zwierząt, takie jak jaszczurka zwinka i zaskroniec zwyczajny, a także obserwować siedlisko bobrów. W pobliżu znajduje się dawny kamieniołom piaskowca, który był ważnym źródłem budulca w średniowieczu.

8.Deptak w centrum Pieńska

Deptak w centrum Pieńska, zmodernizowany w 2006 roku, to kluczowy punkt miasta, który przywrócił mu dawny urok i estetykę. Stanowi popularne miejsce spacerów i relaksu zarówno dla mieszkańców, jak i turystów, pełniąc rolę wizytówki miasta. Wzdłuż deptaku znajduje się Euroregionalne Centrum Kultury i Komunikacji EuRegioKom, które oferuje bogaty program kulturalny i edukacyjny. EuRegioKom to miejsce organizacji warsztatów artystycznych, spotkań z lokalnymi twórcami, wystaw historycznych oraz plenerowych seansów filmowych i koncertów, co czyni deptak atrakcyjnym punktem turystycznym i kulturalnym Pieńska​