Naszą kolejną rowerową wyprawę rozpoczynamy na Moście Staromiejskim, który łączy dwa kraje i dwa miasta – Zgorzelec i Görlitz. Ten 80-metrowy most to nie tylko ważny punkt komunikacyjny, ale i świadek burzliwej historii. W przeszłości był drewniany, lecz zniszczyła go II wojna światowa. Odbudowano go w obecnej formie dopiero w 2004 roku, a po zniesieniu kontroli granicznych w 2007 stał się symbolem europejskiej jedności oraz popularnym miejscem spacerów i spotkań.

Młyn Trójkołowy – świadek dawnych czasów
Po przejechaniu mostu kierujemy się w stronę jednego z najstarszych zabytków przemysłowych regionu – Młyna Trójkołowego w Görlitz. Położony tuż nad Nysą Łużycką, funkcjonował już w średniowieczu, a dzięki napędzającym go mechanizmom wodnym mógł pracować nawet w czasie suszy. Dziś w jego wnętrzu mieści się stylowa restauracja oraz sklep z pamiątkami – idealne miejsce na krótki odpoczynek.

Barokowe perełki Görlitz
Jedziemy dalej przez zabytkowe uliczki Görlitz, mijając imponujące kamienice. Wśród nich wyróżniają się Dom Barokowy i Dom Biblijny. Oba budynki, wzniesione w XVIII wieku, zachwycają bogatymi zdobieniami i kunsztem architektonicznym. W Domu Barokowym mieści się muzeum miejskie oraz biblioteka z ponad 100 tysiącami cennych woluminów, w tym unikalnymi manuskryptami. Natomiast Dom Biblijny, wybudowany w 1570 roku w stylu renesansowym, zdobią misternie wykonane płaskorzeźby z motywami biblijnymi autorstwa Hansa Kramera Młodszego.

Ratusz, zegary i tajemnica szeptów
Jadąc dalej, docieramy na Rynek Görlitz, gdzie wznosi się majestatyczny Ratusz, którego początki sięgają XIV wieku. 60-metrowa wieża oferuje wspaniały widok na miasto. Szczególną uwagę zwracają dodane w XVI wieku renesansowe schody oraz herb króla Węgier Macieja Korwina, świadczący o dawnych związkach Görlitz z dynastią węgierską. Tuż obok znajduje się Apteka Ratuszowa, słynąca z dwóch niezwykłych zegarów z 1550 roku. Jeden z nich pokazuje czas według systemu babilońskiego, a drugi to zegar planetarny – oba były zaawansowanymi urządzeniami astronomicznymi w swoich czasach. Naszą uwagę przykuwa również niezwykła konstrukcja – Łuk Szeptów. To gotycka budowla o wyjątkowych właściwościach akustycznych – jeśli wyszepczemy coś na jednym końcu łuku, nasz głos będzie słyszalny na drugim. Turyści chętnie sprawdzają to niezwykłe zjawisko.

Śladami Jakuba Boehme – mistyka i filozofa
Ruszamy w stronę cmentarza św. Mikołaja, gdzie spoczywa Jakub Boehme, wybitny mistyk i filozof religijny. Urodzony w XVI wieku w pobliskim Zawidowie, większość życia spędził w Görlitz jako szewc, zanim poświęcił się pisarstwu. Jego dzieła wywarły ogromny wpływ na europejską filozofię mistyczną. Kamieniołom Königshain – natura i geologia w jednym Kierujemy się dalej na północ, w stronę kamieniołomu Königshain, położonego w malowniczych Górach Königshain. Przez ponad 200 lat wydobywano tu granit wykorzystywany do budowy dróg i mostów. Dziś wyrobisko, wypełnione wodą, jest popularnym miejscem do nurkowania, kąpieli oraz wspinaczki. Otaczają je liczne szlaki piesze i rowerowe, które pozwalają na podziwianie surowego, skalistego krajobrazu.

---

Infrastruktura turystyczna dla rowerzystów zlokalizowana na trasie:

Bezpieczne parkingi rowerowe w Görlitz
Stare Miasto w Görlitz to miejsce pełne historycznych perełek, jednak nie wszystkie atrakcje są dostępne dla rowerzystów. Aby umożliwić turystom swobodne zwiedzanie pieszo, przy Moście Staromiejskim oraz na ulicy Uferstraße zlokalizowano specjalne garaże rowerowe. Można tu bezpiecznie pozostawić rower i bez obaw odkrywać urokliwe uliczki oraz zabytki miasta.

Trasa rowerowa Görlitz – Königshain – śladami dawnej kolei
Rowerowa trasa łącząca Görlitz z Königshain wiedzie po dawnym nasypie kolejowym, co zapewnia łagodny profil i komfortową jazdę. Wzdłuż trasy rozmieszczono stoły piknikowe i ławki, idealne na krótki odpoczynek w otoczeniu natury. Warto zatrzymać się także przy tablicach informacyjnych, które przybliżają historię nieistniejącej już linii kolejowej oraz jej wpływ na rozwój regionu.

Sieć tras pieszo-rowerowych przy kamieniołomie Königshain
Rejon kamieniołomu Königshain to prawdziwy raj dla miłośników kolarstwa górskiego. Wytyczone tu trasy pieszo-rowerowe prowadzą przez malownicze tereny o urozmaiconym ukształtowaniu, stanowiąc wyzwanie dla bardziej doświadczonych rowerzystów. Po intensywnej jeździe można odpocząć w jednym z licznych punktów widokowych, skąd roztaczają się wspaniałe panoramy na okoliczne wzgórza.

Wieża widokowa i ogródek piknikowy na Hochstein
Na szczycie góry Hochstein czeka kolejna atrakcja – wieża widokowa, z której rozpościera się niezapomniany widok na Góry Żytawskie. Obok działa restauracja serwująca lokalne specjały, a dla tych, którzy wolą własny prowiant, przygotowano ogród piknikowy dostępny niezależnie od godzin otwarcia lokalu. To idealne miejsce na przerwę w trasie i chwilę relaksu na świeżym powietrzu.

1.Most Staromiejski

Most Staromiejski, łączący Zgorzelec i Görlitz, to wyjątkowe miejsce o bogatej historii, będące świadkiem wielu istotnych wydarzeń na przestrzeni wieków. Most ten, pierwotnie drewniany, istniał już w średniowieczu i służył jako kluczowa przeprawa na trasie handlowej między Śląskiem a Saksonią. Ze znanych zapisów i zachowanych zdjęć wiemy, że do 1905 roku stał w mniej więcej tym samym miejscu most drewniany. Został on zniszczony wskutek powodzi wraz z Kościołem Św. Ducha. Kolejna, mocniejsza konstrukcja przetrwała do 7 maja 1945 roku, kiedy to żołnierze niemieccy wysadzili most wraz z innymi przeprawami na Nysie Łużyckiej. Do końca wieku w Zgorzelcu przez rzekę można było przeprawić się tylko jednym mostem drogowym oraz wiaduktem kolejowym. Impulsem do odbudowy Mostu Staromiejskiego było proklamowanie 5 maja 1998 roku Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz. Rozpoczęta w 2003 roku odbudowa zniszczonego w 1945 roku mostu stała się impulsem do zmian na polskim brzegu Nysy, gdzie niedługo później ruszyły prace rewitalizacyjne. Przywróciły one dawną urodę najstarszej części Zgorzelca – Przedmieściu Nyskiemu. 20 października 2004 roku nastąpiło uroczyste otwarcie 80-metrowej przeprawy pieszo-rowerowej. Poza swoim praktycznym przeznaczeniem most stał się symbolem pojednania i współpracy między Polską a Niemcami. Od momentu zniesienia kontroli granicznych w 2007 roku Most Staromiejski nie tylko służy mieszkańcom obu miast, ale także stanowi popularny cel spacerów i miejsce spotkań turystów z całej Europy. Otoczony malowniczymi widokami na Nysę Łużycką, most ten jest doskonałym punktem obserwacyjnym, z którego można podziwiać zarówno architekturę Starego Miasta w Görlitz, jak i zabytkową zabudowę Zgorzelca.

2.Młyn Trójkołowy (Dreirad Mühle) – Görlitz

Młyn Trójkołowy, położony nad brzegiem Nysy Łużyckiej, jest jednym z najlepiej zachowanych zabytkowych młynów wodnych w Görlitz. Historia młyna sięga średniowiecza, kiedy młyny wodne były kluczowym elementem gospodarki wielu europejskich miast. Dreirad Mühle przez wieki pełnił funkcję młyna zbożowego, dostarczając mąkę dla mieszkańców miasta i okolic. Dzięki imponującym mechanizmom napędzanym siłą wody, młyn mógł funkcjonować nawet w okresach suszy, co czyniło go niezwykle ważnym dla lokalnej gospodarki. Współcześnie w młynie mieści się restauracja oraz sklep z pamiątkami. Jest to popularne miejsce dla odwiedzających, którzy przybywają licznie ze względu na piękne położenie tarasu restauracyjnego, widok na Most Staromiejski oraz starówkę Görlitz. W 1938 roku przy młynie wybudowano silos zbożowy. Dziś budynek ten jest jedną z wizytówek miasta, ozdobiony mozaiką WAZE, zdobiącą stronę zachodnią i południową budynku. WAZE, skrót od Wyraz Artystyczny Zjednoczonej Europy, przedstawia kobietę wyrastającą z ziemi – symbol rodzącej się wspólnoty między miastami Zgorzelec i Görlitz. Autorami mozaiki są Ormianin Vahan Bego oraz Michał Bulak.

3.Dom Barokowy i Dom Biblijny

Dom Barokowy (Barockhaus) przy Neißstraße 30 to imponujący przykład architektury barokowej, który od XVIII wieku przyciąga uwagę bogato zdobionym wnętrzem i fasadą. Zbudowany w latach 1727–1729 przez kupca Christiana Ameisa, budynek ten służył nie tylko jako rezydencja, ale również jako symbol bogactwa i prestiżu jego właściciela. Dziś mieści się tu muzeum miejskie oraz imponująca biblioteka z ponad 100 tysiącami tomów, w tym cennymi manuskryptami i pierwszymi wydaniami dzieł literatury europejskiej. Sąsiadujący Dom Biblijny, wzniesiony w stylu renesansowym w 1570 roku, zdobią płaskorzeźby przedstawiające sceny biblijne autorstwa Hansa Kramera Młodszego. W górnej części widoczne są sceny z Nowego Testamentu: Zwiastowanie, Narodziny Chrystusa, Chrzest Jezusa, Ostatnia Wieczerza i Ukrzyżowanie. Dolna część ukazuje sceny ze Starego Testamentu: Stworzenie Ewy, grzech pierworodny, ofiarowanie Izaaka, otrzymanie Dekalogu przez Mojżesza i podniesienie spiżowego węża. Obie budowle stanowią ważne punkty na kulturalnej mapie Görlitz, oferując zwiedzającym możliwość podziwiania architektury oraz zgłębiania historii literatury, sztuki i religii.

4.Budynek Wagi

Budynek Wagi (Waage) to jeden z kluczowych obiektów handlowych w dawnym Görlitz, który od XVII wieku pełnił funkcję urzędu ważenia towarów. Obecny budynek jest efektem przebudowy gotyckiego budynku z 1453 roku, z którego zachowały się jedynie gotyckie piwnice. Budynek ten przez wieki służył miastu jako punkt, w którym clono towary wwożone i wywożone z miasta. Na jego fasadzie znajdują się charakterystyczne kolumny z jońskimi kapitelami oraz zdobienia, w tym popiersia: budowniczego miejskiego Jonasa Roskopfa z cyrklem, mistrza murarskiego Eliasa Ebermanna z kielnią oraz mistrza wagi Andreasa Alerta z ciężarkiem i wagą. Dawniej, gdy handel rybami był jednym z głównych źródeł dochodów miasta, targi rybne odbywały się pod arkadami tego budynku. Obecnie budynek pełni funkcje administracyjne, ale jego bogata historia jest wciąż pielęgnowana, a sam obiekt przyciąga zwiedzających, którzy chcą poczuć atmosferę dawnych czasów.

5.Zegar słoneczny na aptece

Ratsapotheke, czyli Apteka Ratuszowa, to nie tylko jeden z najstarszych budynków w Görlitz, ale także miejsce, gdzie znajdują się jedne z najbardziej niezwykłych zegarów słonecznych w regionie. Wykonane w 1550 roku przez Zachariasza Scultetusa, zegary te nie tylko odmierzały czas, ale były również zaawansowanymi urządzeniami astronomicznymi. „Solarium”, pierwszy z zegarów, wskazuje godziny według różnych systemów, w tym babilońskich i włoskich, natomiast drugi zegar, „Arachne”, pokazuje tzw. godziny planetarne, co czyni go jednym z najbardziej skomplikowanych zegarów słonecznych swojej epoki. Dziś zegary te są jednym z najważniejszych zabytków technicznych Görlitz i stanowią niezwykłą atrakcję turystyczną.

6.Łuk Szeptów

Łuk Szeptów, znajdujący się na Dolnym Rynku, to niezwykła konstrukcja o unikatowych właściwościach akustycznych. Powstały w późnym gotyku, łuk ten przenosi dźwięk tak, że szept wypowiedziany po jednej stronie jest doskonale słyszalny po drugiej, nawet jeśli osoby stoją w znacznej odległości od siebie. Dzięki temu Łuk Szeptów jest jedną z ulubionych atrakcji turystów, którzy chętnie testują to zjawisko. Konstrukcja, ozdobiona motywami roślinnymi, stanowi doskonały przykład architektury gotyckiej, a jej właściwości akustyczne świadczą o znajomości fizyki dźwięku przez dawnych budowniczych.

7.Ratusz

Ratusz w Görlitz to majestatyczna budowla, która przez wieki była świadkiem wielu kluczowych wydarzeń w historii miasta. Zbudowany w XIV wieku, ratusz przeszedł liczne przebudowy, które nadały mu dzisiejszy, eklektyczny charakter. Gotycka wieża, mierząca 60 metrów, góruje nad Dolnym Rynkiem i oferuje zwiedzającym widok na panoramę miasta. Renesansowe schody, dodane w XVI wieku i zaprojektowane przez Wendela Rosskopfa, są jednym z najważniejszych elementów budowli. Na fasadzie ratusza widnieje herb Macieja Korwina, króla Węgier, świadczący o bliskich związkach Görlitz z dynastią węgierską. Ratusz nadal pełni funkcję administracyjną, jednocześnie pozostając jednym z najważniejszych zabytków architektonicznych regionu.

8.Grób Jakuba Böhme

Jakub Böhme, urodzony w pobliskim Zawidowie w 1575 roku, jest jednym z najbardziej znanych mistyków i filozofów religijnych Europy. Twórczości pisarskiej poświęcił życie, a jego dzieła miały znaczący wpływ na rozwój filozofii mistycznej, szczególnie w środowiskach protestanckich. Böhme spędził większość życia w Görlitz, gdzie pracował jako szewc, zanim poświęcił się pisarstwu. Zmarł w 1624 roku i został pochowany na cmentarzu Świętego Mikołaja, jednym z najstarszych i najbardziej prestiżowych cmentarzy w regionie. Grób Böhme przyciąga turystów, filozofów i badaczy, chcących oddać hołd tej wybitnej postaci mistyki europejskiej.

9.Kamieniołom Königshain

Kamieniołom Königshain, położony w malowniczych górach o tej samej nazwie, to jedno z najciekawszych przyrodniczo i geologicznie miejsc w regionie. Przez ponad 200 lat wydobywano tu granit, wykorzystywany do budowy dróg, mostów i innych obiektów infrastrukturalnych. Dziś kamieniołom jest obszarem chronionym, a jego główne wyrobisko, wypełnione wodą, jest popularnym miejscem do nurkowania, kąpieli oraz wspinaczki. Wokół kamieniołomu rozciągają się liczne szlaki turystyczne, które prowadzą przez skaliste zbocza i umożliwiają podziwianie niezwykłych formacji geologicznych. W pobliskim Muzeum Górnictwa Granitu Königshainer Berge, będącym częścią szlaku kultury przemysłowej Saksonii, można zobaczyć sprzęty związane z wydobyciem granitu oraz przedmioty codziennego użytku dawnych górników. W dawnym budynku socjalnym zwiedzający mogą poznać cały proces produkcji – od rozbicia kamienia po jego obróbkę jako materiał budowlany.

10.Historyczna linia kolejowa Görlitz-Weißenberg

Spółka Görlitzer Kreisbahn A.G. została założona 20 lipca 1903 roku, z zadaniem budowy linii kolejowej z Görlitz przez góry Königshain do Weißenbergu, gdzie łączyła się z linią kolejową Löbau-Radibor. Linia kolejowa Görlitz-Weißenberg była jednym z kluczowych szlaków transportowych, przyczyniając się do rozwoju przemysłu w regionie. Umożliwiała przewóz surowców, w tym węgla i granitu, z pobliskich kamieniołomów do dużych ośrodków przemysłowych. Po II wojnie światowej linia została przejęta przez kraj związkowy Saksonia i funkcjonowała do 1994 roku, końca istnienia NRD. Po zaprzestaniu działalności planowano utworzenie muzeum linii kolejowej, a efektem częściowej realizacji tego projektu są zachowane wagony kolejowe na stacji Königshain-Hochstein. Część torów między Görlitz a Königshain-Hochstein usunięto pod koniec lat 90., a na ich miejscu utworzono ścieżkę rowerową o długości około 8,5 km, którą zainaugurowano 30 kwietnia 2009 roku.