Naszą rowerową przygodę po malowniczym regionie Łużyc rozpoczynamy w Bad Muskau, gdzie znajduje się jedna z najważniejszych arystokratycznych rezydencji Europy.

Pałac Pücklera
Jego budowę w 1846 roku zainicjował książę Hermann Pückler-Muskau – słynny projektant krajobrazu, podróżnik i pisarz. Rezydencja wyróżnia się luksusowymi wnętrzami inspirowanymi orientem, pełnymi bogato zdobionych mebli i imponujących kolekcji sztuki. Szczególną uwagę warto zwrócić na bibliotekę pełną cennych manuskryptów oraz elegancki salon muzyczny.

Park Mużakowski – arcydzieło krajobrazu
Tuż obok pałacu rozciąga się Park Mużakowski, jedno z największych dzieł krajobrazowych w Europie, wpisane na listę UNESCO. Ten imponujący park w stylu angielskim, o powierzchni ponad 830 hektarów, powstawał w latach 1815–1845 jako przestrzeń harmonijnie łącząca naturalne piękno krajobrazu z elementami architektury ogrodowej. Park rozciąga się po obu stronach Nysy Łużyckiej – większa część znajduje się na terenie Niemiec, ale również po polskiej stronie można podziwiać jego malownicze zakątki. Przejeżdżając przez park, mijamy urokliwe mostki, aleje i rozległe łąki, które zachęcają do odpoczynku w cieniu starych drzew.

Kolejka wąskotorowa i tradycje rzemieślnicze.
Kolejnym przystankiem na trasie jest Leśna Kolejka Mużakowska, która w XIX wieku służyła do transportu surowców, głównie węgla i drewna. Dziś jest to atrakcja turystyczna, pozwalająca na spokojną podróż wśród lasów i pól. Niedaleko znajduje się również Muzeum Rękodzieła i Rzemiosła w Sagar, mieszczące się w dawnym tartaku. Można tu zobaczyć eksponaty dokumentujące rozwój rzemiosła i przemysłu w regionie, w tym wykorzystanie lokalnych surowców, takich jak glina, węgiel czy drewno.

Findlingspark Nochten – kamienny ogród na terenach pokopalnianych
Jadąc dalej, docieramy do Findlingspark Nochten, czyli Parku Głazów Narzutowych. To unikatowy park geologiczno-krajobrazowy, który powstał na terenach pokopalnianych. Setki głazów, przywleczonych przez lodowiec z północy Europy, zostały rozmieszczone w artystyczny sposób, tworząc malownicze wrzosowiska, alpinaria i ogrody wodne. Warto zatrzymać się tutaj na dłuższą chwilę, wejść na wieżę widokową i podziwiać panoramę Łużyc oraz kopalni odkrywkowych.

Jezioro Boxberg – wodny raj dla turystów
Nasza trasa prowadzi teraz w stronę Jeziora Boxberg, sztucznego zbiornika o powierzchni 13 km2, powstałego na miejscu dawnej kopalni. To jedno z największych jezior w regionie i popularne miejsce wypoczynku. Na turystów czekają tu plaże, kempingi oraz ścieżki rowerowe i spacerowe. Aktywni mogą spróbować żeglarstwa, windsurfingu czy kajakarstwa, a ci, którzy wolą relaks, znajdą urokliwe miejsca na odpoczynek nad brzegiem wody.

Most Rakoczego i Park Rododendronów w Kromlau
Kolejnym przystankiem na trasie jest Most Rakoczego, zwany również Mostem Diabła. Ten niezwykły kamienny most z XIX wieku, znajdujący się w Parku Rododendronów w Kromlau, słynie ze swojej charakterystycznej konstrukcji, której odbicie w wodzie tworzy idealny okrąg. Według legendy most powstał przy pomocy sił nieczystych, co nadaje mu aurę tajemniczości. Sam park zajmuje prawie 200 hektarów i jest największym parkiem rododendronów i azalii w Niemczech. Najlepiej odwiedzić go w maju lub czerwcu, gdy kwitnące krzewy tworzą spektakularny, barwny krajobraz.

Geopark Łuk Mużakowa – podróż do wnętrza Ziemi
Na koniec naszej wyprawy warto odwiedzić Geopark Łuk Mużakowa, który został uznany przez UNESCO za unikalny obiekt geologiczny. To miejsce, gdzie można zobaczyć niezwykłe formacje powstałe w wyniku ruchu lodowca oraz dowiedzieć się więcej o historii geologicznej regionu.

---

Infrastruktura turystyczna dla rowerzystów zlokalizowana na trasie:

Na całej trasie wytyczono parkingi rowerowe, umożliwiające bezpieczne pozostawienie rowerów podczas zwiedzania atrakcji.

Do najważniejszych punktów postojowych należą:

• Jezioro Barwalder See
• Wieża widokowa Schwerer Berg koło Weißwasser
• Park Kamieni w Nochten

Leśna Kolejka Mużakowska – transport rowerów
Dla rowerzystów planujących dłuższą trasę Leśna Kolejka Mużakowska oferuje możliwość przewozu rowerów. Mimo niewielkich rozmiarów wagonów, w każdym z nich wyznaczono specjalne miejsca do transportu rowerów, co pozwala na połączenie przejazdu kolejką z wycieczką rowerową.

Dogodne połączenie kolejowe dla rowerzystów
Osoby planujące dłuższą wyprawę mogą skorzystać z niemieckiej kolei, która umożliwia transport rowerów. Można przejechać pociągiem z Görlitz do Weißwasser, a następnie rozpocząć trasę rowerową lub skorzystać z Leśnej Kolejki Mużakowskiej, aby rozpocząć wycieczkę w Kromlau lub Bad Muskau.

Bezpieczeństwo i komfort na trasie
Cała trasa prowadzi głównie po wydzielonych ścieżkach rowerowych, co zapewnia bezpieczną i komfortową jazdę. Trasa jest przystosowana zarówno dla doświadczonych rowerzystów, jak i rodzin z dziećmi, oferując malownicze krajobrazy i liczne atrakcje turystyczne.

1.Pałac Pücklera

To tutaj, w 1846 roku, książę Hermann Pückler-Muskau – wybitny projektant krajobrazu, podróżnik, pisarz i miłośnik sztuki – rozpoczął przebudowę swojej rodzinnej siedziby, tworząc prawdziwe transgraniczne arcydzieło architektury i ogrodnictwa. Odrestaurowany w ostatnich latach pałac, wzniesiony w stylu późnobarokowym, zachwyca nie tylko swoją formą, ale i wnętrzami. Szczególną uwagę przyciągają pomieszczenia orientalne, elegancki salon muzyczny z 1772 roku, stylowa jadalnia z pięknie zastawionym stołem oraz bogato zdobione salony Pücklera. Na miłośników literatury czeka wyjątkowa biblioteka, w której zgromadzono cenne manuskrypty i starodruki.

2.Park Mużakowski

Hermann Pückler-Muskau (1785–1871) był jedną z najbardziej barwnych postaci XIX-wiecznych Prus. Romantyk z ducha, łączył w sobie talent ogrodnika, zmysł artystyczny i pasję podróżnika. Bywał na salonach Europy, pisał książki podróżnicze, ale to Park Mużakowski – rozległe dzieło krajobrazowe rozciągające się po obu stronach Nysy Łużyckiej – pozostał jego największym dziedzictwem. Dziś park ten znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, będąc jednym z najpiękniejszych przykładów ogrodu w stylu angielskim w Europie.
Park Mużakowski powstawał w latach 1815–1845 jako idealna synteza natury i sztuki ogrodowej. Inspiracją dla Pücklera były angielskie parki krajobrazowe, które poznał podczas licznych podróży. Po odziedziczeniu majątku Muskau rozpoczął monumentalne prace – przekształcił teren nad Nysą, wzniósł mosty, wytyczył aleje, nasadził tysiące drzew i krzewów, dbając o to, by wszystko harmonijnie współgrało z naturalnym ukształtowaniem doliny. Całość założenia obejmuje dziś 728 hektarów, z czego 522 ha znajdują się po stronie polskiej, a 206 ha po stronie niemieckiej.
Na terenie Parku Mużakowskiego wytyczono trzy główne szlaki rowerowe: czerwony, niebieski i zielony, o długościach odpowiednio 2 km, 7 km i 12 km. Trasy te prowadzą przez najbardziej malownicze zakątki parku, umożliwiając podziwianie jego różnorodnych krajobrazów i architektury ogrodowej.
Dla osób nieposiadających własnego roweru dostępne są wypożyczalnie po obu stronach granicy. Po stronie niemieckiej, w Folwarku Zamkowym, znajduje się wypożyczalnia rowerów wraz z warsztatem. Natomiast po stronie polskiej rowery można wypożyczyć w Miejskim Ośrodku Kultury w Łęknicy oraz w Hotelu Mużakowskim.

3.Leśna Kolejka Mużakowska

Jedną z najbardziej unikatowych atrakcji regionu jest Leśna Kolejka Mużakowska – niezwykłe połączenie historii przemysłu z turystyką i rekreacją. Choć dziś służy przede wszystkim turystom, jej początki sięgają 1895 roku, kiedy to na potrzeby rozwijającego się przemysłu w Muskau i okolicach uruchomiono pierwszą linię transportową. Początkowo kolejka łączyła kopalnię węgla brunatnego Caroline koło Krauschwitz z punktami przeładunkowymi w rejonie Mużakowa. Wkrótce powstała rozbudowana sieć torów, obsługująca m.in. kopalnie, cegielnie, tartaki, huty szkła oraz zakłady papiernicze – wszystko to w malowniczym, leśnym krajobrazie Łuku Mużakowa.
Z czasem, wraz z wygaszaniem przemysłu w latach 70. XX wieku, kolejka zaczęła tracić swoje znaczenie gospodarcze. Ostatecznie, w 1978 roku, zlikwidowano ostatnie regularne przewozy, ale już kilka lat później – dzięki zaangażowaniu pasjonatów kolejnictwa – rozpoczęto działania mające na celu uratowanie jak największej części dawnej infrastruktury. W 1990 roku inicjatywa ta zyskała wsparcie lokalnych władz, co pozwoliło zachować wyjątkowy fragment dziedzictwa przemysłowego regionu.
Dziś Mużakowska Kolejka Leśna to największe tego typu muzeum kolejnictwa w Niemczech i ostatnia autentyczna kolejka leśna w kraju. Tory prowadzą z miejscowości Weißwasser, przez Geopark Łuk Mużakowa, do Parku Mużakowskiego w Bad Muskau, a także w stronę Kromlau, znanego z efektownego Parku Rododendronów. Pociągi kursują w weekendy od marca do października, a w okresie letnim organizowane są specjalne przejazdy tematyczne – poświęcone historii kolei, przyrodzie regionu czy dawnym szlakom przemysłowym.

4.Park Kamieni Narzutowych w Nochten

Park Kamieni Narzutowych w Nochten to unikalna atrakcja miłośników przyrody i geologii, rodzin z dziećmi, osób poszukujących ciszy i wypoczynku w pięknym otoczeniu oraz oczywiście turystów rowerowych. Park zajmuje powierzchnię około 20 hektarów i prezentuje ponad 7000 głazów narzutowych, zebranych z terenu Górnych Łużyc i okolicznych kopalni węgla brunatnego. To miejsce stanowi doskonały przykład rekultywacji terenów poprzemysłowych – powstał na terenie dawnego zwałowiska kopalni odkrywkowej Nochten, należącej do kompleksu górniczo-energetycznego Boxberg Na terenie parku wytyczono Ścieżki tematyczne prowadzące przez różnorodne ogrody – wrzosowiska, ogród japoński, ogród śródziemnomorski czy strefę geologiczną z tablicami informacyjnymi. Możemy również skorzystać z punktu widokowego.

5.Jezioro Barwalder See Boxberg

Jezioro Barwalder See to jedno z największych sztucznych jezior w Saksonii, o imponującej powierzchni 1300 hektarów (13 km²). Powstało w wyniku rekultywacji terenów pokopalnianych, gdzie wcześniej funkcjonowała kopalnia odkrywkowa Bärwalde. Od 1970 roku wydobywano tu węgiel brunatny, którym przez ponad dwie dekady zasilano elektrownie Boxberg i Schwarze Pumpe – aż do zakończenia eksploatacji w 1992 roku. W ramach szeroko zakrojonego programu przekształcania zdegradowanego terenu, w latach 90. rozpoczęto zalewanie wyrobiska wodą, co zakończyło się sukcesem w 2008 roku, tworząc jedno z najbardziej malowniczych miejsc wypoczynkowych w regionie.
Dziś Barwalder See to prawdziwa oaza rekreacji i przyrody, idealna dla miłośników aktywnego wypoczynku. Wokół jeziora wytyczono 26-kilometrową trasę rowerową i spacerową, prowadzącą przez zróżnicowany, zrekultywowany krajobraz. Utrzymane w doskonałym stanie plaże, kąpieliska, kempingi i wypożyczalnie sprzętu wodnego sprawiają, że miejsce to tętni życiem zwłaszcza latem. Żeglarstwo, windsurfing, kajakarstwo, wakeboard, wodny plac zabaw – to tylko niektóre z aktywności, jakie czekają na odwiedzających.

6.Most Rakoczego – Kromlau

Most Rakoczego (Rakotzbrücke), zwany również „Mostem Diabła”, to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Parku Rododendronów w Kromlau. Zbudowany w XIX wieku, most jest znany ze swojej unikalnej konstrukcji, która tworzy idealny okrąg odbijający się w wodach jeziora, co daje niesamowity efekt wizualny. Most Rakoczego, będący częścią romantycznego parku krajobrazowego, stał się jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w regionie, a jego symbolika związana jest z licznymi legendami. Według jednej z nich most miał zostać zbudowany przy pomocy diabła, który w zamian za swoją pomoc miał otrzymać duszę pierwszego przechodnia. Dziś most nie jest dostępny dla ruchu pieszego, ale jego urok przyciąga wielu turystów i fotografów.

7.Park Rododendronów – Kromlau

Park Rododendronów w Kromlau to jeden z największych parków tego typu w Europie, obejmujący obszar 200 hektarów. Park powstał w połowie XIX wieku i słynie z wyjątkowo bogatej kolekcji rododendronów oraz azalii, które kwitną od maja do czerwca, przyciągając tysiące turystów z całej Europy. Park został zaprojektowany w stylu angielskiego ogrodu krajobrazowego, z licznymi ścieżkami, mostkami i punktami widokowymi, w tym wspomnianym Mostem Rakoczego. W parku znajduje się także kilka historycznych budowli, takich jak zamek oraz pawilony, które dodają miejscu wyjątkowego charakteru. Park Rododendronów w Kromlau jest nie tylko atrakcją botaniczną, ale również ważnym miejscem kultury i wypoczynku, gdzie organizowane są liczne imprezy plenerowe.

8.Geopark Łuk Mużakowa – Kromlau

Geopark Łuk Mużakowa to unikatowy obszar geologiczny, który został uznany przez UNESCO za geopark o światowym znaczeniu. Geopark obejmuje teren jednego z największych lodowcowych łuków morenowych w Europie, który powstał podczas ostatniego zlodowacenia. Na obszarze geoparku znajdują się malownicze jeziora, które powstały w wyniku zalania dawnych wyrobisk węgla brunatnego. Ciekawostką jest, że Łuk Mużakowski to również jedno z najbogatszych stanowisk skamieniałości roślinnych i zwierzęcych, co czyni go rajem dla geologów i paleontologów. Na terenie parku znajdują się liczne ścieżki edukacyjne, które umożliwiają odkrywanie unikatowych formacji geologicznych oraz poznanie historii przemysłu górniczego w regionie. Geopark jest idealnym miejscem zarówno dla miłośników geologii, jak i dla osób szukających ciszy i kontaktu z naturą.